KUZEY KIBRIS
Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Doğu Akdeniz’de, Kıbrıs adasının kuzeydoğusunda yer alan kendi kendini ilan etmiş bir devlettir. Sadece Türkiye tarafından tanınmakta olup, uluslararası toplum tarafından Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Kıbrısın Coğrafyası
Kuzey Kıbrıs, adanın yaklaşık üçte birini kapsar ve doğal güzellikleriyle öne çıkar:
- Girne (Beşparmak) Dağları: Muhteşem kıyı manzaraları sunar.
- Akdeniz kıyıları boyunca uzanan uzun ve temiz plajlar
- Verimli Mesaoria Ovası, tarım faaliyetleri için önemli bir alandır.
- Başkent: Kuzey Lefkoşa, siyasi ve kültürel merkezdir.
Tarihi
1974: Kıbrıs’ta Yunan destekli darbenin ardından, Türkiye Türk toplumu koruma gerekçesiyle askeri müdahalede bulundu.
- 1983: KKTC’nin bağımsızlığı ilan edildi.
- Bugün: KKTC, uluslararası alanda tanınmamakla birlikte kendi yönetim ve kurumlarıyla bağımsız şekilde işleyen bir yapıya sahiptir.
Turizm
Kuzey Kıbrıs, doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve sakin atmosferiyle dikkat çeker. Ziyaret edilebilecek başlıca yerler:
- Girne (Kyrenia): Tarihi limanı, kalesi ve doğal güzellikleriyle öne çıkar.
- Gazimağusa (Famagusta): Gotik mimarisi, antik kalıntıları ve tarihi dokusuyla dikkat çeker.
- Bellapais Manastırı: Dağ eteklerine kurulmuş tarihi bir manastır.
- St. Hilarion Kalesi: Dağ zirvesinde yer alan, masalsı bir kale.
- Salamis Harabeleri: Antik Yunan dönemine ait geniş bir ören yeri.
- Karpaz Yarımadası ve Altın Plaj (Golden Beach): Doğal koruma altında, el değmemiş sahiller.
Lala Mustafa Paşa Camii
Mağusa’daki en büyük Orta Çağ yapısı olan bu cami, 1298–1400 yılları arasında Aziz Nikola Katedrali olarak inşa edilmiş, 1328’de kutsanmış ve 1571’de Osmanlılar tarafından camiye çevrilmiştir. 1954’ten itibaren Osmanlı Sadrazamı Lala Mustafa Paşa’nın adını almıştır.
Yapı, Fransa’dan gelen Rayonnant Gotik mimari tarzıyla dikkat çeker ve bu yönüyle “Kuzey Kıbrıs’ın Reims’i” olarak anılır. Katedral, zamanında Kıbrıs ve Kudüs krallarının taç giydiği yer olmuş, birçok kraliyet üyesi burada defnedilmiştir.
Haçlı mimarisinin tipik unsurlarını taşıyan yapı, bugün hâlâ cami olarak kullanılmakta ve tarihi dokusunu korumaktadır.
Bellapais Manastırı
Girne’ye yaklaşık 5 km uzaklıkta, Bellapais köyünün yamacında yer alan bu tarihi yapı, 13. yüzyılda Kutsal Kabir Kanonik Rahipleri tarafından inşa edilmiştir. Deniz seviyesinden 220 metre yüksekte bulunan manastır, Akdeniz’e bakan eşsiz bir manzaraya sahiptir.
Manastırın bugünkü kalıntıları, özellikle Kral III. Hugh döneminde (1267–1284) yapılmış ana yapıları içerir. Gotik mimarinin güzel örneklerinden biri olan yapı, hem tarihî hem de ruhani bir atmosfere sahiptir.
Ünlü İngiliz yazar Lawrence Durrell, burada yaşadığı dönemde yazdığı “Bitter Lemons” adlı kitabında Bellapais’e olan hayranlığını dile getirmiştir. Günümüzde Bellapais Manastırı, hem mimari merakı olan ziyaretçiler hem de edebiyat tutkunları için önemli bir duraktır.
Salamis Harabeleri
Mağusa’nın 6 km kuzeyinde, doğu kıyısında yer alan Salamis, Kıbrıs’ın en önemli antik şehirlerinden biridir. Efsaneye göre, kenti Truva Savaşı’ndan sonra adaya gelen Teucer kurmuştur.
MÖ 11. yüzyıla uzanan geçmişiyle, Kıbrıs’ın bakır kaynakları sayesinde erken dönem ticaretin merkezi olmuştur. Kentte hem Fenike, hem de Yunan etkileri görülmektedir. İlk sikkeler MÖ 6. yüzyılda basılmış, Roma döneminde ise Salamis büyük bir liman ve ticaret şehri haline gelmiştir.
Zamanla terk edilen şehir, 1950’lerde yapılan kazılarla gün yüzüne çıkarılmıştır. Günümüzde tiyatro, hamam, sütunlu caddeler gibi yapılarıyla ziyaretçilerini tarihi bir yolculuğa çıkarır.
Girne Kalesi
Girne’nin tarihi MÖ 10. yüzyıla uzanır. Bölge, Roma döneminde şehir kimliğine kavuşmuş, Girne Kalesi ise 7. yüzyılda Bizanslılar tarafından Arap saldırılarına karşı inşa edilmiştir.
1191’de Aslan Yürekli Richard kaleyi ele geçirmiş, sonrasında Lüzinyanlar ve Venedikliler yapıyı güçlendirmiştir. Özellikle Venedikliler, Osmanlı tehdidine karşı kaleyi kalın surlarla tahkim etmiş, çekme köprü yerine sağlam bir giriş kapısı yapmıştır.
1571’de Osmanlılar adayı kolayca ele geçirmiştir. Günümüzde kalenin içinde 12. yüzyıldan kalma Aziz George Şapeli de yer alır. Limanın girişinde yükselen kale, hem mimarisi hem manzarasıyla ziyaretçilerini tarih içinde bir yolculuğa çıkarır.
Kuzey Kıbrıs Gastronomisi
Kuzey Kıbrıs mutfağı, Türk ve Akdeniz lezzetlerinin nefis bir harmanı olup, Yunanistan, Lübnan ve Suriye gibi komşu ülkelerin mutfaklarından da etkiler taşır. Hem geleneksel hem de bölgesel tatlarla zenginleşen bu mutfak, taze malzemelere ve özgün pişirme tekniklerine dayanır. İşte Kuzey Kıbrıs’ta sıkça karşılaşabileceğiniz bazı popüler yemekler ve lezzetler:
Meze, hem Kuzey Kıbrıs’ta hem de Türkiye, Yunanistan ve Ortadoğu mutfaklarında yaygın bir başlangıç ve atıştırmalık çeşididir. Genellikle rakı, uzo veya şarap gibi içkilerle birlikte sunulan, çeşitli küçük tabaklardan oluşur.
Kuzey Kıbrıs’ta sık rastlanan meze çeşitleri arasında:
- Humus,Cacık (tzatziki),Babaganuş,Dolma (üzüm yaprağına sarılmış pirinçli harç),Sigara böreği (peynirli ya da etli kızarmış börek),Izgara hellim peyniri, zeytinyağı ve taze otlarla yapılan çeşitli salatalar bulunur. Bu tabaklar sofraya lezzet, renklilik ve paylaşım kültürü getirir.
